Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị bệnh xơ gan cổ trướng

Xơ gan cổ trướng hay còn gọi là xơ gan mất bù là căn bệnh đang có rất nhiều người mắc phải. Vậy xơ gan cổ trướng là giai đoạn nào của xơ gan? Triệu chứng biểu hiện như thế nào và cách chăm sóc, hướng điều trị ra sao? Hãy cùng Phục Can Vương tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé.

1. Xơ gan cổ trướng (xơ gan mất bù, xơ gan giai đoạn cuối) là gì?

Xơ gan cổ trướng – xơ gan giai đoạn 4 (xơ gan mất bù) là bệnh lý về chức năng của gan và cũng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan với khả năng hồi phục, chức năng thải độc không còn. 

Xơ gan cụ thể là một tình trạng bệnh lý hình thành xơ trong tổ chức ở trong gan, nó thay thế cho những nhu mô gan bị chết. 

Khi gan bước vào giai đoạn cuối của xơ gan thì các nhu mô gan bị thay thế phần lớn bởi những tế bào xơ, đặc biệt phần nhu mô bị chết đó không có khả năng tái tạo được. 

Một bệnh nhân bị xơ gan cổ trướng, phần tế bào gan khỏe mạnh còn lại với số lượng rất ít và phải cố gắng hoạt động với năng suất hơn bình thường nhiều lần để bù lại những phần đã chết, để đảm bảo được những nhiệm vụ đào thải trong cơ thể. 

Nếu như tình trạng xơ gan của bệnh nhân kéo dài, các tế bào gan khỏe mạnh hoạt động quá sức sẽ dẫn đến bị suy gan hoặc ung thư gan, gây nguy hiểm đến mạng sống của con người. 

2. Triệu chứng bệnh xơ gan cổ trướng

Tất nhiên bệnh xơ gan F4 có những triệu chứng, biểu hiện rõ ràng, dễ nhận biết. Cùng tìm hiểu dấu hiệu bệnh xơ gan cổ trướng chi tiết dưới đây: 

• Bệnh nhân thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, sức khỏe suy kiệt, da xanh xao, tình trạng sụt cân rõ rệt, có thể sút nhiều cân trong vòng một tháng. 
• Có triệu chứng của bệnh thiếu máu và suy giảm hệ miễn dịch như hay mắc các bệnh cảm cúm khi tiếp xúc với người bệnh. 

• Có triệu chứng đau, tức nặng ở vùng gan. 
• Bụng to ra, đặc biệt là căng lên, có những biểu hiện của việc tích nước – dịch trong ổ bụng. Cổ trướng sẽ dần dần từ ít đến nhiều làm căng bụng từ từ, có thể hết sau đó một thời gian lại tái phát do chức năng gan suy giảm nhiều nên kém tổng hợp Protein. 
• Bệnh nhân có biểu hiện bị vàng da, vàng mắt, vàng lòng bàn chân, bàn tay do rối loạn chuyển hóa sắc tố mật. Ban đầu vàng da biểu hiện nhẹ, sau đó càng ngày càng đậm hơn, biểu hiện đầu tiên là vàng ở vùng niêm mạc sau đó lan ra toàn thân. 
• Chân bị phù, phù mềm, khi ấn vào có vết lõm phải đến 1 đến 2 phút sau vết lõm mới biến mất. 
• Người bệnh đi đại tiện sẽ thấy phân màu đen do tình trạng rối loạn tiêu hóa cực kỳ nghiêm trọng. 
• Đặc biệt chính do gan không thể lọc được amoniac trong cơ thể nên não sẽ bị nhiễm độc NH3, khiến cho người bệnh rơi vào tình trạng hôn mê, lúc tỉnh lúc mê man. 
• Chức năng gan không thể thải độc được nên xuất hiện các biểu hiện của suy thận, xuất hiện các nốt sao mạch trên da, môi, lưỡi, niêm mạc mắt bị nhợt nhạt, có kèm theo nôn, tiêu chảy, xuất huyết dưới da, phân nhạt màu như màu đất sét. 
• Nghiệm trọng hơn nếu bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối rất dễ chuyển sang ung thư gan gây tử vong sau một thời gian ngắn. 

3. Nguyên nhân gây xơ gan cổ trướng 

Xơ gan cổ trướng không phải bệnh di truyền, chính vì vậy có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh này cụ thể sau đây: 

3.1. Do virus gây viêm gan mạn tính 

Đa số những người mắc viêm gan B hay viêm gan C nếu như không được phát hiện sớm và có những biện pháp điều trị kịp thời sẽ dẫn đến xơ gan. 

Khi bệnh xơ gan kéo dài sẽ dẫn đến xơ gan cấp độ 4 (xơ gan mất bù) trong nhiều trường hợp bệnh nhân ở tình trạng này có biểu hiện cổ trướng. 

Cổ trướng là một biến chứng cực kỳ nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tử vong. 

3.2. Nhiễm trùng huyết

Bệnh nhiễm trùng máu – huyết làm suy giảm hệ miễn dịch và chức năng gan đây là một trong những nguyên nhân về lâu dài sẽ dẫn đến xơ gan cổ trướng.

3.3. Nghiện rượu nặng

Tất cả trường hợp bệnh nhân nghiện rượu đều gây ra chức năng gan bị suy giảm. Tuy nhiễm, những người nghiện rượu đều chủ quan và không chú trọng đến sức khỏe, thường phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối. 

Đặc biệt, nếu như bệnh nhân không hạn chế uống rượu sẽ dẫn đến gan ngày càng bị tổn thương cực kỳ nghiêm trọng, những biến chứng nguy hiểm sẽ liên tiếp xảy ra. 

Chính vì vậy khi người nhà có biểu hiện nghiện rượu, bạn nên khuyên họ đi kiểm tra chức năng gan thường xuyên để tránh bị xơ gan ở giai đoạn cuối. 

3.4. Bị nhiễm những hóa chất, thuốc độc hại với gan

Khi cơ thể bị nhiễm các chất độc hại như hóa chất asen, thạch tím hoặc là bị tắc mật cũng là nguyên nhân chính dẫn đến xơ gan. Tuy nhiên, nguyên nhân này thường rất ít gặp ở những bệnh nhân mắc bệnh xơ gan. 

Những người mắc bệnh xơ gan do nhiễm hóa chất độc hại nếu đã chuyển sang xơ gan cổ trướng thì bệnh sẽ có những tiến triển cực kỳ nhanh đặc biệt nguy cơ tử vong rất lớn. 

Một số thuốc có tác dụng không tốt cho gan và lạm dụng nhiều dẫn đến xơ gan.

3.5. Xơ gan do tắc mật

Tắc mật sẽ gây nên hiện tượng ứ mật trong gan, khi bị lâu ngày sẽ dẫn đến xơ gan, ngoài ra còn gây viêm đường mật, teo ống mật, viêm tá tràng…

3.6. Xơ gan do một số nguyên nhân khác

• Xơ gan do ứ máu lâu ngày kéo dài, có thể do bệnh lý về tim như suy tim hoặc viêm tắc tĩnh mạch cửa trong gan.
• Xơ gan do chế độ ăn uống không hợp lý như ở những người bị béo phì thừa cân sẽ rất dễ bị mắc gan nhiễm mỡ và có thể phát triển thành xơ gan cổ trướng.  

3.7. Nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng ở trẻ em 

• Trẻ em bị mắc bệnh tim bẩm sinh lâu ngày
• Viêm gan tự miễn: hệ miễn dịch chống lại chức năng gan
• Bị hẹp đường mật từ khi mới sinh được 1 tháng
• Trẻ bị mắc các bệnh béo phì và tăng cân không có khoa học
• Thiếu Alpha – 1 antitrypsin ngăn chặn quá trình bảo vệ gan
• Viêm xơ đường mật thứ phát
• Lây nhiễm virus bệnh gan từ mẹ sang con
• Viêm gan B và C lây từ mẹ
• Xơ nang

Các bệnh lý về gan cũng như các nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng thực chất có thể tránh được và có thể điều trị khỏi nếu như phát hiện sớm, kịp thời. 

Vì vậy đối với những người chưa mắc các bệnh lý về gan thì nên tìm hiểu kỹ các thông tin về bệnh xơ gan để có thể kịp thời phát hiện điều trị không bị dẫn đến giai đoạn cuối. 

4. Khám và chẩn đoán bệnh xơ gan cổ trướng

Việc phát hiện ra các triệu chứng xơ gan rất quan trọng, chính vì thế các bước khám bệnh và chẩn đoán cũng rất quan trọng. Vậy khám bệnh nhân xơ gan như thế nào?

Khám bệnh nhân xơ gan cổ trướng 

Khi một bệnh nhân bị xơ gan hoặc đang có dấu hiệu của bệnh, khâu khám lâm sàng sẽ rất quan trọng và có thể tìm hiểu qua các triệu chứng sau: 

Biểu hiện lâm sàng

Bệnh nhân ngoài có những triệu chứng của xơ gan như đã nêu ở trên khi khám phát hiện ra một số biểu hiện khác như: xuất hiện các nốt xuất hiện do bị va chạm nhẹ ở vùng chân tay, khám phát hiện sao mạch, vàng da, gõ bụng thấy đục vùng thấp, có tuần hoàn bàng hệ, thể trạng suy kiệt, hôn mê, nước tiểu ít, phân bạc màu.

Triệu chứng cận lâm sàng

Sau khi có những biểu hiện lâm sàng như trên, cận lâm sàng cần chỉ định làm các xét nghiệm khác như: xét nghiệm tìm virus viêm gan B, viêm gan C, xét nghiệm máu xác định chức năng đông máu, men gan, chức năng gan, xét nghiệm sinh hóa máu, sinh thiết gan, siêu âm, chụp CT ổ bụng. 

Kết quả cận lâm sàng này sẽ giúp các bác sĩ kết luận được mức độ của bệnh và đưa ra những phương án điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Việc điều trị nhằm ngăn cản tổn thương trên các tế bào gan tăng lên và hạn chế các biến chứng. 

Chẩn đoán bệnh nhân xơ gan cổ trướng 

Chẩn đoán xác định dựa vào những triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng khi có những triệu chứng như trên. Việc chẩn đoán xơ gan dễ dàng không khó khăn mà các thủ thuật, chỉ định khám xét chi phí cũng không quá đắt.

Chính vì vậy, bạn nên đi khám định kỳ để bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán sớm và kịp thời. 

5. Điều trị xơ gan cổ trướng 

Khi các biểu hiện xơ gan cổ trướng xuất hiện, bệnh nhân không có khả năng chữa trị khỏi hoàn toàn do gan xơ hóa quá nhiều không còn chức năng giải độc gan. 

Khi này các phương pháp điều trị cho bệnh nhân sẽ chủ yếu giúp bệnh nhân giảm được đau đớn, giảm thiểu các biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng và ngăn chặn bệnh tiến triển thành ung thư gan. 

Một số các phương pháp điều trị xơ gan cổ trướng như dùng các loại thuốc lợi tiểu, ghép gan hay chỉ định thủ thuật chọc dò dịch cổ trưởng trong ổ bụng. Tùy theo từng tình trạng sức khỏe khác nhau mà bác sĩ có thể áp dụng các phác đồ điều trị cho phù hợp. 

Đối với phương pháp chọc hút dịch ở bụng thường được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân xơ gan cổ chướng mới phát hiện. Tuy nhiên phương pháp này cũng có thể gây ra các biến chứng cực kỳ nguy hiểm như nhiễm trùng, vỡ ổ dịch ở bụng, đe dọa nguy hiểm đến tính mạng của bệnh nhân. 

Phương pháp ghép gan là lựa chọn cuối cùng để điều trị xơ gan cổ trướng nhưng với mức chi phí khá cao nên đa số bệnh nhân không có đủ khả năng chi trả, không lựa chọn. 

Điều trị xơ gan cổ trướng bằng cách hấp thu dịch là phương pháp được sử dụng phác đồ điều trị bằng thuốc cụ thể kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý để hạn chế hấp thu lượng nước trong bụng. Nó giúp giảm áp lực ổ bụng, gan và thận, đặc biệt giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, tuần hoàn dịch trong cơ thể. 

Hiện nay, phương pháp hấp thu dịch trong điều trị bệnh xơ gan cổ chướng giai đoạn cuối đang là phương pháp an toàn, hiệu quả, hạn chế xâm lấn và tiết kiệm khá nhiều chi phí cho bệnh nhân. 

6. Một số câu hỏi thường gặp về xơ gan cổ trướng 

Rất nhiều bệnh nhân cũng như người nhà đặt ra câu hỏi thắc mắc về bệnh xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối, sau đây chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn những câu hỏi thường gặp như sau:

6.1. Bệnh xơ gan cổ trướng có nguy hiểm không?

Bệnh xơ gan cổ chướng đã là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, chính vì vậy nó nguy hiểm nếu không điều trị và phát hiện kịp thời. 

Tuy nhiên người bệnh cũng không nên bi quan về bệnh tật của bản thân mà nên tuân thủ điều trị theo đúng phác đồ, có chế độ ăn uống hợp lý để tránh xảy ra những biến chứng không đáng mong muốn. 

Nếu trong trường hợp bệnh nhân không phát hiện sớm và có nhiều biến chứng xảy ra thì sẽ rất khó khắc phục như biến chứng cổ trướng, suy nhược cơ thể, hội chứng gan não, hôn mê gan hay có những biểu hiện chức năng gan không còn có khả năng phục hồi. 

6.2. Bệnh xơ gan cổ trướng có lây không?

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan mất bù cực kỳ nhiều chính vì thế mà xơ gan có thể lây hoặc không lây tùy vào từng trường hợp. 

• Nếu bệnh nhân xơ gan do những nguyên nhân như: nghiện rượu, bia, ảnh hưởng bởi những chất độc hại, các bệnh lý về tim mạch, xơ gan bẩm sinh thì sẽ không thể lây cho người nhà và xung quanh. 
• Nếu xơ gan do virus như viêm gan B, viêm gan C và ký sinh trùng thì lại là tác nhân nghiêm trọng lây nhiễm cho những người khác. Tuy nhiên cần phải chú ý, chỉ lây được virus và ký sinh trùng chứ không hẳn cứ người này bị xơ gan thì người bị lây cũng mắc bệnh đó. 

6.3. Xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu?

Đối với những triệu chứng của xơ gan giai đoạn cuối cùng với những biến chứng có thể xuất hiện sẽ nói lên được mức độ nghiêm trọng và tuổi thọ của bệnh nhân. 

Theo thống kê cho thấy, có đến 30% những trường hợp bị xơ gan ở giai đoạn cổ trướng sẽ phát sinh rất nhiều biến chứng như xuất huyết vì bị giãn tĩnh mạch thực quản. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong ở những người bệnh xơ gan cổ trướng lên đến 55% ngay trong lần đầu bị xuất huyết. 

Với bệnh xơ gan giai đoạn cuối thì biến chứng nguy hiểm nhất là ung thư gan. Vậy xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu? 

Nếu như không ghép được gan thì có thể sống được thêm 24 tháng, phẫu thuật ghép gan sống được vài năm nhưng cũng có nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư gan qua đời chỉ sau 6 tháng. 

Bệnh nhân xơ gan giai đoạn cuối sống được bao lâu còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố khác. Nếu như phát hiện sớm và điều trị thành công thì tuổi thọ kéo dài cho bệnh nhân. 

Do vậy, nếu thấy bất kỳ triệu chứng điển hình nào nêu trên hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán. 

7. Chăm sóc bệnh nhân xơ gan mất bù 

Ngoài các phương pháp điều trị thông thường thì còn được chăm sóc bệnh nhân xơ gan mất bù để nâng cao sức khỏe của cơ thể bằng cách xây dựng cho bản thân một lối sống tốt như: 

• Thực hiện chế độ ăn uống theo khoa học, hợp lý với tình trạng bệnh tật
• Hạn chế tối đa việc sử dụng lượng muối và các chất béo trong thức ăn
• Bổ sung thêm nhiều thực phẩm chứa vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa trong thực đơn ăn uống mỗi ngày đều đặn 
• Bệnh nhân thường xuyên rèn luyện thể lực với chế độ phù hợp và theo hướng dẫn của bác sĩ có chuyên môn
• Không làm việc nặng nhọc, nghỉ ngơi tại chỗ vận động nhẹ nhàng
• Uống thuốc theo đúng chỉ định và yêu cầu của bác sĩ

Không nên sử dụng thêm bất kỳ thực phẩm chức năng, thuốc giảm đau hay thảo dược nào khi chưa có sự cho phép của bác sĩ chuyên khoa.

8. Phòng ngừa bệnh xơ gan cổ trướng 

Để phòng ngừa và ngăn chặn sự phát triển của bệnh thì cần chú ý những điều sau đây: 

• Có một chế độ sinh hoạt hợp lý với sức khỏe: cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cho cơ thể, ăn nhiều rau xanh, bổ sung chất xơ, uống nhiều nước. Tránh ra các chất kích thích như rượu, không ăn đồ chiên dầu mỡ. 

• Phòng ngừa các nguyên nhân gây bệnh như: phòng nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C, bệnh ký sinh trùng như sán lá gan, điều trị tốt các bệnh ở cơ quan khác. 
• Không lạm dụng thuốc: chính thuốc gây ảnh hưởng đến gan gây xơ gan và dẫn đến cổ trướng. 
• Thường xuyên đi khám sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần và điều trị bệnh đúng thời hẹn. 

Trên đây là bài viết chi tiết về xơ gan cổ trướng của Phục Can Vương. Mong rằng với những thông tin cực kỳ hữu ích này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh và phòng ngừa cũng như chăm sóc tốt cho sức khỏe của bản thân. Nếu bạn cần tư vấn những vấn đề về sức khỏe xin vui lòng liên hệ hotline 0961 936 313 ngay để được tư vấn.