Bách khoa toàn thư về hiện tượng phù trong xơ gan

Xơ gan làm tăng áp lực lên tĩnh mạch cửa, qua đó dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có tình trạng phù do xơ gan. Vậy cơ chế và các dấu hiệu của bệnh phù trong xơ gan là gì. 

1. Hiện tượng phù là gì?

Phù là hiện tượng khi dịch ở trong lòng mạch vì một nguyên nhân hay sự bất thường nào đó mà thoát ra ngoài, ứ đọng lại tại các mô xung quanh và gây phù nề.

Các vị trí thường xuất hiện phù là 2 chi dưới (mu bàn chân, mắt cá chân, mặt trước của cẳng chân), 2 chi trên, xung quanh mi mắt hoặc có thể phù toàn thân.

Bệnh phù có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau, tuy nhiên thường gặp nhất vẫn là suy tim (đặc biệt là bệnh suy tim phải), suy thận, xơ gan, suy dinh dưỡng hoặc các bệnh lý liên quan đến tĩnh mạch...

2. Cơ chế phù do xơ gan

Cơ chế dẫn đến bệnh phù gồm có cơ chế chính và cơ chế phụ:

2.1 Cơ chế chính

Tăng áp tĩnh mạch cửa

Khi các tế bào gan bị tổn thương và xơ hóa sẽ dần dần hình thành sẹo và bị mất chức năng bình thường, làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Lúc này, áp lực từ các tĩnh mạch của ruột non, tĩnh mạch lách cũng sẽ bị tăng dần do đây là các tĩnh mạch đổ về cho tĩnh mạch cửa.

Hậu quả là người bệnh sẽ dần dần xuất hiện tình trạng cổ trướng (phù ở trong ổ bụng), các tĩnh mạch nổi rõ ở phía dưới da và phù ở hai chi dưới.

Do giảm áp lực keo huyết tương

Gan là cơ quan tổng hợp các loại protein quan trọng cho cơ thể, trong số đó có Albumin. Đây là một chất giúp hình thành áp lực keo, có nhiệm vụ giữ lại nước ở trong lòng mạch.

Khi chức năng gan bị suy giảm thì kéo theo giảm tổng hợp albumin, giảm áp lực keo và khi đó nước ở trong lòng mạch sẽ dễ dàng bị thoát ra gây nên tình trạng phù do xơ gan.

2.2 Cơ chế phụ

Bệnh lý xơ gan gây ra tình trạng giãn mạch tạng và các động mạch ở ngoại biên, làm giảm máu nuôi đến các cơ quan trong đó có thận. Qua đó sẽ kích hoạt hệ thống RAA (Renin-Angiotensin-Aldosteron);  làm tăng tái hấp thu muối và nước tại khu vực ống thận, tăng thể tích dịch trong lòng mạch và gây hiện tượng phù, cổ trướng nhiều hơn.

Gan còn là cơ quan làm nhiệm vụ đào thải và giáng hóa của nhiều loại hormone, trong đó có Aldosteron. Việc dư thừa hormone này vô hình chung làm quá trình tái hấp thu muối và nước tăng lên góp phần ứ dịch trong cơ thể. 

3. Nhận biết phù trong xơ gan

Phù do xơ gan là hiện tượng phù mềm, ấn lõm (khi ấn vào thì để lại lõm và khoảng 1-2 phút sau da mới căng trở lại), ấn vào có xuất hiện máu trắng, không thấy đau khi ấn.

Khởi phát của hiện tượng phù thường bắt đầu từ hai chân, hay gặp ở các vị trí sát xương như mắt cá chân hay mặt trước của cẳng chân.

Giai đoạn cuối có thể sẽ là tình trạng phù toàn thân, phù ổ bụng hình thành nên cổ trướng đặc hiệu cho bệnh lý xơ gan.

Bên cạnh phù thì người bệnh xơ gan còn kèm theo các biểu hiện khác như: vàng da, vàng mắt, tuần hoàn bàng hệ, xuất huyết tiêu hóa do tĩnh mạch thực quản bị giãn.

4. Cần làm gì để giảm phù trong xơ gan?

Xơ gan là bệnh lý nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Khi đã muộn thì để điều trị triệt để xơ gan cần tiến hành: Ghép gan hoặc nuôi cấy tế bào gốc.

Một số phương pháp giúp cho người mắc bệnh xơ gan dễ chịu hơn khi bị phù do xơ gan:

• Khẩu phần ăn nên ăn ít muối: nên ăn nhạt hạn chế ăn các đồ chế biến sẵn như đồ hộp, thức ăn nhanh hoặc sử dụng nhiều gia vị trong quá trình chế biến món ăn.

• Cân bằng lượng nước nạp vào và thải ra: Người bệnh cần dựa vào lượng nước tiểu và lượng nước cơ thể mất không nhìn thấy được (khoảng 500ml) mỗi ngày để bổ sung lượng nước uống vào, không nên uống quá nhiều hay quá ít.
• Khi nằm ngủ nên kê cao chân để tăng cường lượng máu từ tĩnh mạch đổ về tim, tránh bị ứ máu quá lâu gây nên hiện tượng phù. 
• Tập luyện thể dục thể thao vừa phải để giúp tăng cường lưu thông tuần hoàn máu trong cơ thể.
• Hạn chế việc đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu
• Không nên dùng một số loại thuốc gây ứ dịch như kháng viêm corticoid, các loại thuốc giảm đau không steroid...

Trên đây, Phục Can Vương đã cung cấp cho bạn các thông tin về hiện tượng phù trong xơ gan. Hy vọng qua bài viết này bạn đã có được những thông tin hữu ích và có cái nhìn rõ ràng hơn về cơ chế, dấu hiệu và cách cải thiện phù trong xơ gan.

Phù trong xơ gan là bệnh lý nguy hiểm, cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ định điều trị của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh có tham khảo sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên trong bảo vệ gan, tăng cường chức năng gan. Liên hệ hotline 0961 936 313 để được tư vấn về bệnh gan đầy đủ nhất.